بازار ارز باز هم عرض اندام کرد!
بازار ارز بازهم مانند روزهای گذشته به دلیل فشار تقاضا دچار تلاطم بود و بازار سکه نیز وارد فازه تازه‌ای شد.
به گزارش «شبکه آزادی» قیمت ارزهای معتبر خارجی رکوردهای تازه‌ای را به ثبت رسانده‌اند و نرخ هر دلار آمریکا روز دوشنبه (۱۲ شهریور) به ۱۳ هزار تومان رسید. این در حالی بود که صبح دوشنبه بازار ارز با دلار ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومانی کار خود را آغاز کرده بود. در پایان روز دوشنبه هر یورو ۱۵ هزار تومان و هر پوند انگلستان نیز ۱۶ هزار و ۵۲۰ تومان قیمت‌گذاری شد.
نوسانات ارزی باعث شده اغلب صرافی‌ها در خیابان فردوسی تهران از معاملات ارزی امتناع کنند. یکی از صاحبان صرافی‌ها به «شبکه آزادی» می‌گوید: «با شرایط کنونی که هرلحظه قیمت ارز افزایش باورنکردنی را تجربه می‌کند، معامله کار عاقلانه‌ای نیست.»
امیرحسین می‌افزاید: «بازار ارز از کنترل بانک مرکزی خارج شده است؛ اما چندان هم از این شرایط ناخرسند نیست، چون افزایش نرخ دلار نه‌تنها کسری بودجه دولت را برطرف می‌کند، بلکه با مازاد بودجه‌ای را به وجود می‌آورد که اسباب بریزوبپاش دولت میشود.»
افزایش نرخ ارزهای خارجی بلافاصله بر قیمت سایر کالاها اثر مستقیم می‌گذارد. روز دوشنبه حدود ۹.۶ درصد از ارزش ریال کاسته شد و در زمان کوتاهی فروشگاه‌های اینترنتی، قیمت‌های فروش خود را به نسبت افزایش نرخ ارزهای خارجی بالا بردند.
به نظر می‌رسد هرچه به ۱۳ آبان که روز آغاز تحریم صادرات نفت ایران است، نزدیک‌تر می‌شویم، فشار تقاضا بر بازار ارز نیز بیشتر میشود. کارشناسان اقتصادی هشدار داده‌اند که با قطع یا کاهش صادرات نفت ایران، درآمدهای ارزی جمهوری اسلامی به شدت کاهش خواهد یافت.
هم‌زمان شدن تحریم‌های آمریکا با مشکلات داخلی ایران آینده‌ای را پیش روی فعالان اقتصادی و شهروندان گذاشته است که هیچ‌کس به آن امیدوار نیست. دلالی و سفته‌بازی در اقتصاد ایران به فعالیتی جذاب و پرسود تبدیل شده و عده‌ای هم تلاش می‌کنند با ورود به بازارهای غیرمولد، ارزش ریالی دارایی‌های خو را حفظ کنند.
یک تولیدکننده لوازم الکتریکی که ۳۰ درصد بازار ایران را در اختیار دارد به «شبکه آزادی» می‌گوید: «بازار لوازم الکتریکی در رکود مرگباری به سر می‌برد و اغلب رقبای ما خطوط تولید خود را تعطیل کرده‌اند. افزایش قیمت ارز تقریباً همه توان ما را گرفته و نمی‌توانیم مواد اولیه‌مان را تأمین کنیم.»
کاوه موسوی با اشاره به اینکه خط تولید لامپ کارخانه خود را تعطیل کرده است، ادامه می‌دهد: «بخش از دارایی‌ام را تبدیل به دلار کرده‌ام تا حداقل از این طریق بتوانم حقوق چند کارگر کارخانه را بپردازم. از قدیم گفته‌اند خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو. وقتی هرکسی سرمایه‌ای دارد و رو به فعالیت غیرمولد می‌آورد، من چرا باید تولید کنم و ضرر بدهم.»
کاوه در حالی از نیمه تعطیل شدن کارخانه خود خبر می‌دهد که طی یک سال گذشته بر اثر افزایش دلهره‌آور قیمت ارزهای خارجی حدود ۳۰ درصد از بنگاه‌های کوچک و متوسط تعطیل شده‌اند. تعطیلی این بنگاه‌های اقتصادی یا به دلیل ناتوانی در تأمین مواد اولیه بوده یا رکود و کاهش فروش گریبان آن‌ها را گرفته است.
برخی کارشناسان مالی بر این باورند که سیاست‌های پولی دولت کاملاً به بن‌بست خورده و رویکردهای بانک مرکزی ایران در شرایط فشارهای بین‌المللی کارایی لازم را ندارد.
یک کارشناس اقتصادی نیز با تائید این موضوع، به «شبکه آزادی» می‌گوید: «دولت باید از همان اول که دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شد، پیش‌بینی چنین روزهایی را می‌کرد. تعلل‌های بانک مرکزی در اتخاذ راهکارهای مناسب، چاپ بی‌رویه اسکناس و عدم تغییر سیاست‌های پولیِ شکست‌خورده عواملی بودند که در به وجود آمدن شرایط کنونی بازار ارز دخیل هستند.»
سعید جانقربان با اشاره به اینکه بخش زیادی از نقدینگی وارد بازار ارز و سکه شده و هیجان را در این دو بازار بالا برده است، می‌افزاید: «حکومت نباید بیشتر از این با دنیا لجبازی کند. سران حکومت باید عاقلانه رفتار کنند و برای جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش ریال و بهبود اوضاع مردم، با آمریکا گفت‌وگو کند. به نظر من اگر این روند بازار ارز و طلا تا بهمن امسال ادامه پیدا کند، بانک‌ها، بازار بورس، بازارهای مالی و به طور کلی اقتصاد ایران با فروپاشی روبرو خواهد شد.»
اگرچه کارشناسان با وجود تحریم‌ها، آینده‌ای نه‌چندان روشن را برای اقتصاد ایران متصور هستند، به نظر نمی‌رسد حکومت گوشش به این حرف‌ها بدهکار باشد و به مذاکره با ایالات‌متحده تمایلی نشان دهد. همین چند روز پیش بود که علی خامنه‌ای آب پاکی را روی دست دولت و مردم ریخت و گفت «مذاکره با آمریکا مطلقاً ممنوع است.»
به نظر می‌رسد ممنوع اعلام شدن مذاکره با آمریکا و اظهارات اخیر ترامپ مبنی بر سقوط حکومت ایران چندان در هیجانات یکی دو روز گذشته بازار ارز و سکه بی‌تاثیر نبوده است.
مجتبی احمدی
